పాలు పంచదార...

పాలు పంచదార పాపర పండ్లలో
చాలబోసి వండ చవికి రాదు
కుటిల మానవులకు గుణమేల గల్గురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

చేదుగా ఉండే పాపర పండ్లలో  పాలు పంచదార వేసి వండితే తీయదనము రాదు కదా! అలాగే వంకర బుద్దిగల నీచులకు ఎన్ని గుణములు కరిపినను బుధ్ధిరాదు.

పాముకన్న...

పాముకన్న లేదు పాపిష్టి జీవంబు
అట్టి పాము చెప్పినట్లు వినును
ఖలును గుణము మానుపు ఘనులెవ్వరునులేరు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

పామును మించిన విష జంతువు వేరొకటి లేదు. అలాంటి పాము మనిషి చెపినట్టు వింటుంది. కానీ, దుర్మార్గుడిని సజ్జనుడుగా మార్చుట చాలా కష్టము.

ఎలుకతోలు...

ఎలుకతోలు దెచ్చి యెన్నాళ్లు ఉతికినా
నలుపు నలుపే గాని తెలుపురాదు
కొమ్మబొమ్మ దెచ్చి కొట్టినా బలుకునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

ఎలుక తోలును ఎంత సేపు ఉతికినా తెలుపు అవదు. మానవ గుణములను ఎంత ప్రయత్నము చేసినను మార్చలేము. అది ప్రాణము లేని కొయ్య బొమ్మను మాట్లాడమన్నట్లుగా ఉంటుంది.

వెన్న చేత...

వెన్న చేత బట్టి వివరంబు దెలియక
ఘృతము గోరునట్టి యతని భంగి
తాను దైవమయ్యు దైవంబు దలచును
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

వెన్న చేతిలో ఉంచుకొని నేయి కోసం వెతికినట్లు తానే దైవమని తెలిసి కూడా దైవాన్ని తలచుకుంటాడు.

మనసులోని...

మనసులోని ముక్తి మరియొక చోటను
వెదుక బోవువాడు వెర్రివాడు
గొర్రె చంకబెట్టి గొల్ల వెదికినట్లు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

గొర్రెపిల్లను చంకలో పెట్టుకొని గొల్లవాడు వెతికినట్లు మోక్షం కోసం వెర్రి వాని వలె మనసుకు ఆవల వెదుకుతున్నాడు

మంటికుండవంటి...

మంటికుండవంటి మాయ సంసారంబు
చచ్చు నెన్నడైన జావదాత్మ
ఘటములెన్నియైన గగనంబె ఏకమే
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

ఈ సంసారం మట్టికుండ వంటిది. ఈ సంసారంలో భ్రమించే శరీరం చస్తుంది గాని ఆత్మచావదు. కుండలు వేరైనా అందులోని ఆకాశం ఒక్కటే.

భూమిలోన...

భూమిలోన బుట్టు భూసార మెల్లను
తనువులోన బుట్టు తత్వమెల్ల
శ్రమములోన బుట్టు సర్వంబు తానౌను
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

భావం:

భూమిలోన భూసారం పుట్టినట్లే, తనువులో తత్వం పుడుతుంది.అలాగే శ్రమము యొక్క ఫలితమంతా బ్రహ్మమనే తెలియాలి.